Elektrik için 43 milyon metrekare kamulaştırma

Enerji alanındaki yatırımların artmasıyla, elektrik piyasasında üretim ve/veya dağıtım faaliyetlerinde bulunan lisans sahibi özel hukuk tüzel kişilerinin Enerji Piyasası Düzenleme Kuruluna iletilen kamulaştırma talepleri de yoğunlaştı.

Bu kapsamda geçen yıl Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunda elektrik piyasasında faaliyet göstermek üzere kurulması planlanan 223 elektrik üretim tesisi için kamulaştırma işlemi yürütüldü. Üretim tesislerinin 182'si hidroelektrik, 24'ü rüzgar, 8'i termik, 4'ü biyogaz, 5'i jeotermal olarak dağıldı.

Geçen yıl elektrik piyasasında faaliyet göstermek üzere kurulması planlanan tesisler için, toplam 14 bin 775 taşınmaz mal ve 41 milyon 350 bin 864 metrekare yüzölçümlü alan üzerinde kamulaştırma, irtifak hakkı tesisi, kiralama ve benzeri taşınmaz mal temini işlemlerine yönelik 469 kurul kararı alındı.

Elektrik piyasasında faaliyet göstermek üzere özelleştirme kapsamında özel hukuk tüzel kişilere devredilen elektrik dağıtım tesisleri ile ilgili olarak da 3 bin 99 taşınmaz mal ve 2 milyon 292 bin 496 metrekare yüzölçümlü alan üzerinde kamulaştırma, irtifak hakkı tesisi ve benzeri taşınmaz mal temini işlemlerine yönelik 106 kurul kararı alındı.

EPDK, kurul kararları doğrultusunda, geçen yıl toplam 17 bin 904 taşınmaz ve 43 milyon 643 bin 360 metrekare araziye yönelik edinim işlemleri yürüttü.

Elektrik piyasasında üretim ve/veya dağıtım faaliyetlerinde bulunan lisans sahibi özel hukuk tüzel kişilerinin kamulaştırma talepleri kurum tarafından değerlendirilerek, uygun görülmesi halinde 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nda belirtilen esaslar dahilinde kamulaştırma yapılabiliyor. Bu konuda Enerji Piyasası Düzenleme Kurulca verilecek kamulaştırma kararları kamu yararı kararı yerine geçiyor.

Kamulaştırma bedelleri ile kamulaştırma işlemlerinin gerektirdiği diğer giderler kamulaştırma talebinde bulunan lisans sahibi tüzel kişi tarafından ödeniyor. Ayrıca, kurumca yapılacak kamulaştırma işlemlerinde, enerji yatırımlarının bir an önce gerçekleştirilmesi amacıyla Kamulaştırma Kanunu'nun 27. maddesi uygulanıyor.

Kamulaştırılan taşınmazın mülkiyeti, elektrik üretim veya dağıtım tesislerinin mülkiyetine sahip ilgili kamu kurum veya kuruluşuna, bunların bulunmaması halinde ise Hazineye ait oluyor. Piyasada elektrik üretim veya dağıtım faaliyetinde bulunan lisans sahibi özel hukuk tüzel kişileri, faaliyetleri ile ilgili Hazinenin mülkiyetindeki veya devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazlar üzerinde irtifak hakkı tesisi, kullanma izni veya kiralama yapılabilmesi için kurumdan talepte bulunuyor.

Talebin kurulca uygun görülmesi halinde, ilgili mevzuat uyarınca Maliye Bakanlığı ile lisans sahibi özel hukuk tüzel kişileri arasında lisans süresi ile sınırlı olmak üzere irtifak hakkı tesisi, kullanma izni veya kiralama sözleşmesi düzenleniyor. Bu sözleşmelerde, sözleşmenin geçerliliğinin lisansın geçerlilik süresi ile sınırlı olacağı hükmüne yer veriliyor. Bu şekilde tesis edilen irtifak hakkı, kullanma izni veya kiralama bedelini ödeme yükümlülüğü, lisans sahibi özel hukuk tüzel kişisine ait oluyor.

Özel hukuk tüzel kişilerince yürütülen elektrik üretim veya dağıtım faaliyetleri için gerekli olan Hazineye ait taşınmazlar dışındaki kamu kurum veya kuruluşlarına ait taşınmazlar, kurumca Kamulaştırma Kanunu'nun 30. maddesi uygulanarak temin ediliyor. Bu taşınmazlar elektrik üretim veya dağıtım tesislerinin mülkiyetine sahip ilgili kamu kurum veya kuruluşuna, bunların bulunmaması halinde ise Hazineye ait oluyor.

EPDK tarafından, elektrik piyasasında elektrik üretim ve dağıtım tesisleri; doğal gaz piyasasında, iletim, dağıtım ve depolama tesisleri; petrol piyasasında, rafineri, lisanslı depolama tesisleri, iletim hatları ve kurumca belirlenecek işletme tesislerinden kurulabilmesi için gerekli olan özel mülkiyete veya kamuya ait taşınmaz malların temin edilmesi ve Hazine taşınmaz mallarında irtifak hakkı tesis edilmesi veya kiralama yapılması hizmetleri sunuluyor.