Son 3 gün kala en çok merak edilen cevaplar

Kira beyanında ev sahiplerinin aklını onlarca soru meşgul ediyor. Bu sorular arasında en kritik olanları ve cevaplarını Haber7 Emlak Yazarı Hatice Kolçak kaleme aldı...

Evimde kardeşim oturuyor kendisinden kira almıyorum  

Evini hiç bir ücret almadan bedelsiz olarak çocuklarına, annesine, babasına ve kardeşlerinin ikametine tahsis edilmesi durumunda kira beyanı vermeye gerek yok. (Ancak bu kimselerinin her birinin ikametine birden fazla konut tahsis edilmişse bu konutların yalnız birisi hakkında emsal kira bedeli hesaplanmaz)

Kira bedelinin hiç olmaması ya da düşük olması

Konutunu, işyerini kira almadan bedelsiz olarak bir başkasının istifadesine bırakılması ya da düşük bir kira alınması durumunda emsal kira uygulaması ile bildirim yapılır. Emsal kira bedeli, özel mahkemelerce belirlenen bir değer yoksa, gayrimenkul’un emlak vergi değerinin yüzde 5’ i dir.

Kiracım kirasını ödemiyor  

Kira geliri beyanında kiranın elde edilmesi tahsil esasına bağlanmıştır. Tahsil esasına göre kiranın nakten ya da ayni olarak tahsil edilmiş olması gerekir. Almadığınız kiranın beyanı olmaz. Kirayı ne zaman tahsil ederseniz o yıla göre  kira beyanı vereceksiniz.

Yurtdışında yaşayan Türkler  

Yurt dışında 6 aydan fazla ikamet edenler ya da yurt dışında çalışma izni olanlar, Türkiye' de kirada olan işyeri kira gelirlerini kira gelirleri ne olursa olsun Türkiye' de beyanname vermek zorunda değiller. Konut kira geliri için istisna haddinin üzerinde kalan rakam için beyanname vermek zorundalar.

Kirayı döviz alanlar

Döviz olarak kiraya verilen gayrimenkullerden elde edilen kira geliri için tahsilatın yapıldığı tarihteki TC Merkez Bankası döviz alış kuru uygulanır. Buna göre döviz liraya çevrilerek belirlenir.

Gelirini eksik beyan edenler  

Vergi dairesi kira gelirinizi beyan etmediğinizi ya da eksik beyan ettiğinizi tespit ederse bu işin astarı yüzünden pahalıya gelir. Hakkınız olan kira geliri istisna oranından (2014 yılı için 3.300- TL) yararlanamazsınız.Eksik ya da beyan vermediğinizin tespiti durumunda ayrıca iki kat birinci derece usulsüzlük cezası ile vergi ziya-ı kesilir ve takdir komisyonuna gönderilir. Takdir komisyonu emsal kira bedelini belirler ve çıkan rakama göre ödemeniz gereken vergiler hesaplanır.

Akrabaya kiralanan gayrimenkuller

Anne, baba, çocuk ve kardeşler dışında kalan yakın ya da uzak farketmez  akrabalarımıza kiraya verdiğimiz gayrimenkuller için düşük ya da hiç kira alınmaması durumunda emsal kira uygulaması yapılır. Böyle bir durumda akrabalara tahsis edilmiş gayrimenkulün emlak vergi değerinin yüzde 5’i  emsal bedel olarak dikkate alınır ve kira geliri beyanı verilir.

Emsal Kira bedeli

Gayrimenkullerin bedelsiz başkalarının kullanımına bırakılması veya düşük rakamlarla kiraya verilmesi durumunda özel yetkili merciler veya mahkemelerce takdir veya tespit edilmiş kira oranı yok ise “emsal kira bedeli” uygulanır. Emsal kira bedeli gayrimenkulün emlak vergi değerinin yüzde 5’i olarak hesaplanır.

Örneğin 2014 yılı emlak vergi değeri 100.000-TL olan gayrimenkulün yıllık kiralanması durumunda emsal kira bedeli ( 100.000*5/100) 5.000-TL olarak kabul edilir.

Gelir Vergisi Kanunu’na göre emsal kira bedel uygulamasında bazı durumlar istisna dışı tutulmuştur.

a- Boş kalan gayrimenkullerin bakılması amacıyla başkalarının ikametine bırakılması

b- Sahibi olduğu konutu çocuklarına,ana ve babalarına ya da kardeşlerin kullanımına bırakılması ( her bir kişi için ancak bir konut verilebilir)

c- Mal sahibiyle birlikte aynı evde kalan akrabalar

d-Genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri ve belediyeler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan kiralamalar.

İşyerini bedelsiz çocuğuna kira veren

Sahibi olduğu işyerini çocuğuna, ana, baba veya  kardeşe kiraya verenler konuta uygulanan istisnadan yararlanamazlar. Bedelsiz verilen işyerleri için emsal kira bedeli uygulaması yapılır.

Ortak olan gayrimenkullerin kiraya verilmesi

Bir gayrimenkulün birden fazla sahibi olabilir.Karı kocanın ortak olduğu gayrimenkuller dahil olmak üzere ortak olunan gayrimenkulerin kiraya verilmesi ile elde edilen kira gelirini her ortak payına düşen kısmının beyanını verir. Konutlar için uygulanan istisna oranından( 2014 yılı için 3.300-TL) her bir hissedar yararlanabilir.