Kamu bankalarının düşük faiziyle evde rekor

Koronavirüs pandemisi gölgesinde geçen 2020 yılı rekorunun arkasında ise kamu bankalarının haziran/ağustos döneminde uygulamaya aldığı düşük faizli konut kredisi paketi var. Buna göre, bugüne kadar sağlanan en düşük oranlardan olan yüzde 0.64 faiz ile 1 yıl ödemesiz dönem içeren ve 15 yıla kadar vade imkânı sunan paket, bekleyen talepleri hızla satışa döndürdü. Konut satışlarında daha önceki rekor, 2017’deki toplam 1 milyon 409 bin 314 adetlik satış ile kırılmıştı.

Kamu bankaları tarafından tüketicilerin finansman ihtiyaçlarına uygun şartlarda destek verilebilmesi amacıyla haziranda devreye alınan konut paketinde, birinci el/sıfır konutlar için azami 12 ay ödemesiz dönemli, 15 yıla kadar vade ve aylık yüzde 0.64 faiz oranı ile finansman imkanı sunulurken; ikinci el konutlar için azami 12 ay ödemesiz dönemli, azami 15 yıl vade ve aylık yüzde 0.74 faiz oranı ile finansman imkanı uygulanmıştı. Ardından faiz oranlarının yukarı yönlü seyri devam etmişti.

Birinci ele destek...

Ocak-aralık döneminde banka kredili satışlar olarak bilinen ipotekli konut satışı yüzde 72.4 artarak 573 bin 337’e yükseldi. Yılın tamamında ipotekli satışların payı yüzde 38.2 oldu. Bu dönemde özellikle ikinci el konut pazarının düşük faizlerden daha çok yararlandığı görüldü. İlk defa satılan konutlar yüzde 8.2 azalarak 469 bin 740 olurken, ikinci el konut satışları yüzde 23 artarak 1 milyon 29 bin 576 olarak gerçekleşti.

Makul bir büyüme

İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım, “2020’deki faiz desteği yatırımcıya ve 2. el konut satışlarına yaradı. 2021’de benzeri bir destek ve teşvikin 1. el konut piyasasına verilmesini umuyoruz. Artan maliyetlerin desteğini alan bir fiyat artışının önüne geçmek için yapılması gereken en doğru stratejinin, 1. el arzını artırarak fiyat dengesi sağlamak” dedi.

2020’de baskılanan gayrimenkul fiyatlarının, kademeli olarak yansıtılacağını belirten Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Başkanı Altan Elmas, faizlerdeki artışa da dikkat çekti.

Elmas, “Kredili satışlar azalacak. Kısacası ilk çeyrek kolay geçmeyecek. Beklenen ertelenmiş taleplerin yabancıya satışın ve gayrimenkulün tekrar insanların gündemine bir yatırım aracı olarak girmesiyle birlikte ikinci çeyrekle birlikte daha pozitif bir havada konuşacağız. Sektörün yüzde 7-8 bandında bir büyüklüğe ulaşması gerekiyor. Şu anda yüzde 6’lar civarındayız. 2021’in makul bir büyüme yılı olacağını umuyoruz” diye konuştu.

En kötü aralık rakamı geldi

Türkiye genelinde konut satışları 2020 Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 47.6 azalarak 105 bin 981 oldu. Bu sayı, aynı zamanda tüm yılların en kötü aralık ayı satışı olarak kayıtlara geçti. Azalan satışların temelinde ise, yükselen konut kredisi faiz oranları gösteriliyor. Bu nedenle 2020 Aralık ayında ipotekli konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 70.9 azalış göstererek 14 bin 631 oldu.

Yabancılara 40 bin konut

Yabancılara yapılan konut satışları 2020 yılında bir önceki yıla göre yüzde 10.3 azalarak 40 bin 812 adet oldu. Sırasıyla İstanbul, Antalya, Ankara ve Bursa en çok tercih edilen iller oldu. İran vatandaşları 2020 yılında Türkiye’den 7 bin 189 konut satın aldı. İran’ı Irak, Rusya, Afganistan ve Azerbaycan izledi.

Kadınlar en çok İstanbul’da aldı

Türkiye genelinde 2020 yılında, erkekler yüzde 59.5 pay ile 892 bin 347, kadınlar yüzde 32.2 pay ile 483 bin 7 konut sahibi olurken, yüzde 1.6 pay ile 23 bin 424 konut kadın ve erkek tarafından ortaklaşa alındı. İstanbul 77 bin 209 konut satışı ve yüzde 16 payla Türkiye’de kadınlar tarafından en fazla konut satın alınan il oldu.