138 yıl sonra temel atılıyor
Geçtiğimiz günlerde ihale süreci tamamlanan ve 18 Mart’ta temeli atılacak olan ‘1915 Çanakkale Köprüsü’nün aslında 138 yıl önce projelendirildiği ortaya çıktı.
Başbakanlık Osmanlı Arşivi’ndeki belgeler, Yedikıta Tarih ve Kültür Dergisi tarafından mart sayısında yayınlandı. Arşiv Uzmanı Kasım Hızlı’nın araştırmasına göre, Joseph Isella isimli mühendis, bölgede yaptığı saha araştırması sonucunu 22 Şubat 1879 tarihinde dönemin padişahı II. Abdülhamid Han’a sundu.
173 BİN KESE ALTIN
Çanakkale Boğazı’nın en dar yerine kurulacak bin 500 metre uzunluğundaki metal köprüyle sadece Gelibolu Anadolu’ya bağlanmayacak, İstanbul ve İzmir de demiryolu üzerinden irtibatlandırılacaktı. Üstelik bu hat sayesinde iki büyük liman şehri arasındaki ulaşım 18 saat kısalıyordu. Proje hayata geçtiği takdirde deniz yoluyla 37 saat süren İzmir-İstanbul arası, tren yoluyla 19 saate inecekti. İnşa edilecek demiryolunun uzunluğu İzmir dâhil 430 kilometre olacaktı. Demiryolunun ana maliyeti 173 bin 940 kese altın idi. Körfez ve körfeze dair işler içinse 195 bin 652 kese altın harcanacaktı. Belgelerde yer alan diğer bir anekdota göre ise bu hat inşa edilebilseydi birkaç sene zarfında yapılan masraf karşılanacağı gibi 300 kese altına yakın bir gelir elde edilecekti.
Bunun yanında bölgenin refah ve stratejik önemi artarak ülke ekonomisine büyük katkı sağlayacaktı. Projenin diğer bir önemli maddesi de Saros Körfezi’ne yeni bir liman inşasıydı. Bu liman, Avrupalı emsalleriyle rekabet edecek büyüklükte ve donanımda olacaktı. Osmanlı’nın içinde bulunduğu iç ve dış karışıklıklar sebebiyle proje hayata geçirilemedi, rafa kaldırıldı.
